Richter Ölçeği Bize Ne Anlatıyor?

Depremlerden sonra haberlerde sık sık adını duyduğumuz Richter Büyüklük Ölçeği ya da Richter Ölçeği depremin büyüklüğünü hesaplayan bir ölçektir. Bu ölçek hakkında bazı soruları incelemek depremleri daha iyi anlamamızı sağlayabilir.

Richter Ölçeği, isminden dolayı bir aletmiş gibi düşünülebilir fakat alet değil, depremin büyüklüğünü tanımlayan matematiksel bir formüldür.1,2

Richter Ölçeği’ne göre bir depremin büyüklüğü;

ML=log(A/A0(δ)) formülüyle hesaplanır.2

  • Neden Richter Ölçeği’ne ihtiyacımız vardı?

Richter Ölçeği, 1935 yılında Kaliforniya Teknoloji Enstitüsünde çalışan Charles Francis Richter ve Beno Gutenberg adlı iki araştırmacı tarafından geliştirildi. Bu ölçüm şekli oldukça önemli bir yere sahip. Çünkü o zamana kadar depremler sadece neden olduğu yıkıma yani şiddetine göre ölçülüyordu. Bu durumda da yerleşim yerlerinden uzak bölgelerde ya da okyanuslarda gerçekleşen depremler tanımlanamıyordu. İki bilim insanının tasarladığı yöntemle büyüklük kavramı ilk kez ortaya çıktı ve böylece sismograflardan alınan verilerle, birçok bölgede oluşan depremleri ölçmeye ve tanımlamaya başladık.2,3

  • Richter Ölçeği, logaritmik bir formüldür. Peki bu bizim için ne ifade ediyor?

Formül, 10 tabanlı bir logaritma içerdiği için depremin büyüklüğünün Richter ölçeğine göre 1 birim artması, gerçek büyüklüğünün on katına çıkması anlamına gelir. Yani 4.0 büyüklüğündeki bir depremin 5.0 büyüklüğüne çıkması, o depremin 10 kat daha büyük olduğunu gösterir. Bu nedenle 4.0 büyüklüğündeki bir depremi hissetmezken 5.0 büyüklüğündeki bir depremi çok net bir şekilde hissedebiliriz.5

  • Richter Ölçeği’nin bir sınırı var mı?

Ölçek ilk geliştirildiğinde o zamanki teknolojiler 3 ve üzeri büyüklükteki depremlerin ölçümüne izin veriyordu. Günümüzde ise sahip olduğumuz sismograflar sayesinde Richter Ölçeği’ne göre negatif değerde olan depremleri bile belirleyebiliyoruz. Bu durum, zaman içerisinde teknolojinin gelişmesiyle ölçeğin bir alt sınırı olmadığını gösterdi. Fakat ölçeğin bir üst sınırı bulunuyor. 8’den büyük depremleri belirlemek için Richter Ölçeği dışında başka yöntemler kullanılıyor.2

  • Richter Ölçeği sadece depremin büyüklüğünü mü belirler?

Richter ölçeği sadece depremin büyüklüğü hakkında değil depremde salınan enerji hakkında da bilgi verir. Deprem sırasında çıkan enerjiye deprem gücü denir. Richter ölçeğinde depremin gücü, patlayıcılar cinsinden miktarına göre belirlenir. Örneğin; Marmara depreminin büyüklüğü 7.4 olarak ölçülmüştür. Marmara depreminde açığa çıkan enerjinin, ölçeğe göre Hiroşima’da atılan kaç atom bombasına eşit olduğu hesapladığında; yeryüzünden 17 km derinlikte yaklaşık 3162 adet atom bombasının bir anda patlamasına eş değer enerji ortaya çıktığı görüldü. Tabii ki bu enerji geniş alanlara yayıldığı için aynı etkiyi yaratmadı.4

  • Richter Ölçeği’nde depremin enerjisi nasıl değişir?

Depremin büyüklüğünde olduğu gibi enerjisi de farklı şekilde artar. Ölçekte deprem büyüklüğünün 1 birim artması, formüle göre salınan enerjinin 31.6 kat artığı anlamına gelir. Yani 5.0 büyüklüğündeki bir deprem, 4.0 büyüklüğündeki bir depremden 31.6 kat daha güçlüdür. Bu da daha büyük bir etki yarattığını gösterir.5

Referanslar:

Eksiksiz malzemeleri ve eğitici içeriğiyle DEVAD Setini keşfedin.

Hemen Sipariş Ver