İnsanlar Depreme Neden Olabilir mi?

İnsan kaynaklı depremler bir asırdan daha fazla süredir belgelenmiş olsa da dünya çapında rapor edilen sayıları giderek artarak bilimsel, sosyal ve politik dikkatleri üzerine çekmiştir. Bu tür depremler, madencilik, su barajlarının inşası, atık su enjeksiyonu, petrol ve gaz ekstraksiyonları gibi endüstriyel faaliyetlerle ilgilidir.1

Dünya çapında artan enerji ve mineral ihtiyaçlarıyla birlikte, önümüzdeki yıllarda insan kaynaklı depremlerin sayısının artması bekleniyor. Son birkaç yılın en büyük ve yıkıcı depremlerinden bazılarında, (örneğin; 2008 yılındaki 7.9 büyüklüğündeki Çin depremi ve 2015 yılındaki 7.8 büyüklüğündeki Nepal depremi) insan faaliyetlerinin de etkisi olduğu görüldü.1

İnsan kaynaklı depremlerin nedenlerine baktığımızda, doğru yapılmayan madencilik, yeraltı suyu, petrol ve gazın çıkarılması gibi yeraltından malzeme çıkarma işlemleri, bu depremlerin %50’den fazlasını oluşturur ve en yaygın nedendir. Özellikle madencilik süreçleri bu oranda %38’lik bir paya sahiptir çünkü yüzeyde ve yerin derinliklerinde, gerilim durumlarını değiştiren, odaların çökmesine ve fayların bozulmasına neden olan mağaralar bırakır.2

İkinci en yaygın neden, Dünya’nın yüzeyinde daha önce yüklenmediği yerlere ağırlık yüklemeleridir. Bir yüzeyde artan aşırı yük nedeniyle yerin derinliklerinde değişen stres durumları, derin fay düzlemlerindeki stresi de etkiler. Örneğin barajlar gibi su tutan rezervuarlar ya da gökdelenler ve büyük kıyı yapıları, faylara uygun bir şekilde tasarlanmazsa depreme neden olabilir.2

İnsan kaynakları depremlerin diğer bir nedeni ise sıvının yeraltına yanlış bir şekilde enjekte edilmesidir. Yeraltındaki sıvı basınçları yükseldikçe depremsellik yaratır ve yeraltındaki gerilimlerin dengesini değiştirir. Bu tür depremlere doğru yapılmayan atık su bertarafı, yeraltı depolama sistemleri, karbon ve gaz araştırmaları neden olabilir.2

Son olarak, yeraltı bombalarından ve nükleer testlerden kaynaklanan patlamalar, bilim insanlarının onları doğal depremlerden ayırt etmelerini sağlayan belirli imzalara sahip depremler üretir.2

Çoğu durumda endüstriyel faaliyetler depremlere neden olmaz. Ancak bu tür faaliyetler aktif faylara yakın olduğunda bir sorun haline gelir. Bu durumda, insan yapımı faaliyetlerden kaynaklanan yeraltındaki küçük gerilimler bile fayları dayanaksız hale getirerek depremlere neden olabilir.1

Referanslar:

Eksiksiz malzemeleri ve eğitici içeriğiyle DEVAD Setini keşfedin.

Hemen Sipariş Ver