Büyük Kütleli Buzulların Erimesi Depreme Neden Olur mu?

1958 yılında meydana gelen 7,8 büyüklüğünde bir deprem, ABD’ye bağlı Alaska eyaletinin güneydoğusundaki Lituya Körfezi’nde bir kaya kaymasını tetiklemiş ve 520 metreye ulaşan bir tsunami dalgası meydana getirmişti. Şimdiyse araştırmacılar, bölgede gerçekleşen yaygın buzul kaybının depreme zemin hazırladığını düşünüyor.

Bilim insanları, on yıllardır eriyen buzulların, Kanada’nın iç kısımları ve İskandinavya gibi tektonik olarak istikrarlı bölgelerde depremlere neden olduğunu biliyorlardı. Alaska’da, eyaletin güney kesiminde depremler yaygın olduğu için bu kalıbı tespit etmek daha zordu.

Alaska, binlerce metre kalınlığa sahip olabilen ve yüzlerce kilometreyi kaplayan dünyanın en büyük buzullarından bazılarına sahiptir. Bu bölgede buzun ağırlığı, altındaki toprağın batmasına neden olur ve bir buzul eridiğinde zeminin bir sünger gibi yüzeye çıkmasını sağlar. Araştırmacılar bu ve benzeri etkiler nedeniyle, Güneydoğu Alaska’daki büyük depremleri 200 yıldan fazla bir süredir eriyen buzullarla ilişkilendiriyor. Bu bölgede tam olarak 1.200 mil küpten fazla buz kayboldu.

Beklenmedik bir şekilde, buz kaybından kaynaklanan en büyük stres, Lituya Körfezi tsunamisine neden olan 1958 depreminin tam merkez üssü yakınında meydana geldi. Buzulların erimesi depremlerin doğrudan nedeni olmasa da, muhtemelen sismik olayların hem zamanlamasını hem de şiddetini değiştiriyor.

Bilim insanları plakaların hareketinin, bölgedeki sismik hareketin, yükselmelerin ve deformasyonun ana itici gücü olduğunu düşünüyor. Ancak buzul sonrası geri tepme yani alttaki zeminin yüzeye çıkması, pastanın üzerindeki buzun çözülmesi gibi, buna katkıda bulunuyor. Böylece fayların bir depremde stres limitlerine ulaşmasını ve kaymasını daha olası hale getiriyor.

Referans: https://www.freepressjournal.in/science/earthquakes-could-be-triggering-due-to-melting-glaciers (Son erişim tarihi: 23.12.2021)